30.7.05

jago wiwit kluruk lan aku durung bisa turu. pikiran mubeng2 tekan ngendi2. perkara kang kuwi2 wae melu nganci siji mbaka siji. sepi persis ing ngarepku nanging tetap wae aku isih kangen marang sepi iki.

nanging sing ketangkep ing mataku dudu sepi kang ireng. aku weruh awakku dhewe kang ngliga tanpa wicara, tanpa wilapa. mung mencereng mandeng nusuk mripat. aku ora bisa apa2. pinginku mung nunggu uwal seka kahanan iki, ketemu karo srengenge.

26.7.05

dina kuwi aku mlebu ing plataran. ana sing njaluk rokok karo pringas-pringis. panggonan kuwi asri, akeh wit-witan lan isa gawe tentrem ati. yen aku lunga menyang semarang seka ngomah mesti liwat ngarepe panggonan iki. nyawang seka bis, lan rasane kaya pingin mlumpat metu lan mlebu plataran lan lungguhan ing ngisore wit-witan ing ngarep gedhung2 kuno kuwi.

patemon kuwi durung nate tak pikirke sakdurunge. aku ora ngira yen menungsa sing tak temoni kuwi bakal mlebu ing kene. durung ana keluargane sing tilik mrene. dheweke ngomong akeh, nesu-nesu amarga digawa mrene. banjur aku ketemu doktere. "orang yang lama di sini biasanya yang tidak sadar bahwa dirinya tahu mengapa di sini."

mau bengi nonton abnormal beauty. film psikopat aneh. aku kelingan obrolan karo kancaku kkn sing dadi dokter. aku padu karo dheweke perkara waras lan edan. aku njupuk teorine foucoult kang dokter lan tokoh posmo. dheweke njupuk teori syaraf lan kahanan nalika praktek ing panggonan kaya kang wis nate tak tekani mau, rumah sakit jiwa. edan kuwi apa? wengine, aku nonton tv bareng karo dheweke. kebeneran, critane pas ngenani psikopat.

mau bengi, sakdurunge nonton tv, aku lungguh nyruput kopi rega rp 6500 ing mal ambasador sinambi ngrungoake gitar lan bas betot kang mainke jazz. sesawangan ing njaba katon endah. langit peteng dikei sunaring lampu seka kadohan. kuwi endah. estetis. apa estetis kuwi kaya dene edan utawa waras? iki isih perkara post strukturalisme sing aneh kuwi. aku dhewe kalah debat karo kancaku sing kuliah ing kedokteran perkara iki. dadi, estetis kuwi dudu edan. apa edan kuwi ora kaya estetis? embuh, aku ra mudheng logika aristoteles sing nganggo epistemologi runtut.

nanging kawit wengi aku debat kuwi, rasane kaya aneh. nalika kuwi, aku isih kepikiran yen dadi 'edan' kuwi kasampurnan. nanging ora! kabeh mau diwalik kaya dene wektu kang diputer. lan mau bengi aku kaya muter wektu. rasane kaya muter video lan mlaku munder menyang jaman cilik. banjur alon-alon digeser maju. sithik-sithik. lan lagi krasa, akeh kenangan kang dibuang. mbok menawa pancen aku niat mbuang. aku nyoba lali. aku ora kepingin nduwe cathetan kuwi. nanging, dibuang utawa ora, cathetan kuwi tetep wae mlebu ing getihku.

"khusus ing perkara iki, nalika nglawan langsung marang wektu sing wis diliwati menungsa. kekuatan kang wis dilaleake bisa wae nyekel menungsa cepet mlebu ing kenangan, nanging menungsa kuwi bakal angel napak lemah lan malah sikil-sikile bakal dadi kebul....wong-wong kuwi ora bakal bisa eling apa-apa umpama sliramu meksa, wong-wong kuwi bakal nyingkire kowe, lan malah bisa wae ora krungu babar blas."

cathetan iki ditulis franz kafka ing wulan juli 95 taun kepungkur ing diaryne. lan apa kang ditulis ing cathetan kang sakjane dawa kuwi nggawa lara. apa kang sinebut kenangan kanggone kafka katone dadi barang kang estetis nanging ora edan. kenangan kuwi dadi tulisan kang endah, nanging nyiksaa pikiran. dheweke nyatheti siji-siji apa sing kelakon, nanging yen ndeleng apa kang tinulis, ora kabeh kadadean ditulis. dheweke mung nyathet apa kang kepingin dicathet. kaya nalika dheweke mung nulis 'f' ing cathetane. dheweke ora nulis lengkap 'felice.'

nanging apa penting? 'f' apa 'felice'? tetep wae kuwi mung kanggo cathetan kang (niate) mung diwaca kafka dhewe. umpama ferdiand de sassure maca, mbok menawa dheweke bakal crita perkara 'arbitrary sign.' sakdurunge aku kebablasen crita, katone luwih becik aku 'arbitrary resign.' .

20.7.05

kapan aku mati?
prakiran normal - minggu 3 november 2041
prakiran sadis - senen 3 november 2008
prakiran pesimis - selasa 17 agustus 2021
prakiran optimis - senen 27 november 2051

yen arep ngerti ngapa sebabe, deathclock

19.7.05

hmm, mlebu kantor basa-basi sana-sini. ana panganan gratis: french fries sing nggawa regina karo gorenganne anita. ngombe banyu putih, terus kelingan.... dina iki ana pameran komputer. tapi gak nduwe dhuwit. emang wis tau nduwe dhuwit?

18.7.05

17.7.05

lesmana


ngerti mring critane lesmana mandrakumara? dheweke anake duryudana karo banowati. bapake rupane elek tur wengis, ibune ayu lan gaweane pacaran karo janaka. iki sakwijining crita ngapa wong kaya duryudana bisa dhaup karo banowati. nalika kuwi suryatmaja (jeneng enome adhipati karna) ngganggu surtikanti. kenya iki sakjane wis dipacangake karo duryudana. surtikanti njaluk janaka dadi juru paes nganten. janaka lan suryatmaja kuwi rupane padha, tunggal ibu beda bapa.

ngerti yen surtikanti dicolong suryatmaja, duryudana nesu. dheweke njaluk ganti sedulure surtikanti, banowati. kamangka banowati kuwi wanita kang paling ditresnani janaka. nanging piye maneh, ora ana dalan liya supaya suryatmaja bisa dhaup karo surtikanti. banowati akhire kepeksa nikah karo duryudana lan dadi telik sandhi (mata-mata) kanggone pandhawa.


banowati, kanggone wong jawa, dianggep pralambang wanita kang ora setya. (kuwi sing dadi alesan artis anissa banowati ganti jeneng) dene, surtikanti dadi pralambang wanita setya. duryudana lan suryatmaja dhewe tekan matine ing baratayudha mung nduwe bojo siji. surtikanti lampus dhiri nalika krungu adhipati karna mati dening janaka (ing lakon "karna tandhing"). dene banowati nalika krungu duryudana mati, dheweke seneng amarga kaleksanan bisa cedhak karo janaka tanpa pepalang maneh. nanging sedina sakwise baratayudha rampung, banowati dipateni dening aswatama, anake durna (ing lakon "lahire parikesit").

banjur apa perkarane karo lesmana mandrakumara? yen wong tuwane sengsara amarga tresna, lesmana kuwi pangeran kang tansah wuyung (jatuh cinta). mula sok ana lakon dhagelan kang nganggo irah-irahan "lesmana wuyung." mbakyuku sing nomer pitu, nalika sma mbiyen sok ditanggap ing ngantenan nganggo lakon iki. dheweke dadi mbok emban. biasane pancen mung mbok emban karo lesmana thok.

lesmana kuwi menungsa kang elek, goblok, ora bisa dandan, lan manja. yen ana lakon wong pandhawa kawin, dheweke mesti metu dadi saingane. lan lesmana tansah kalah. dheweke ora nate kawin nganti mati. yen dipikir-pikir, wong jawa kuwi kejem nggunaake dheweke kanggo dhagelan pas resepsi kawinan.

13.7.05

umpama rasa kuwi bisa crita, mbok menawa ora bakal bisa kewetu ing ukara-ukara prasaja. umpama rasa kuwi bakal lunga, aku ngajak pamitan ing pojok kutha.
umpama ...

12.7.05

ana sing uluk salam mau bengi. paraga iki nganggo klambi biru tuwa, clanane jeans kang wiwit ninggal birune. aku ora ngerti, apa dheweke lagi sedhih, wuyung, utawa seneng. katone mung praupan kang kebak pitakon.

"apa jenengmu isih angga?" pitakon iki kewetu ngono wae. aku ora ngerti pitakon liyane kang pas. aja-aja, dheweke dudu paraga sing tak maksudke. paraga kuwi mesem, tangane ngrogoh sak ing klambine, ngetoake rokok. aku dadi tambah yakin yen aku salah ngira, angga kuwi ora ngrokok.

"ora salah. nanging iku uga ora wigati. apa aku paraga sing mbok kenal pirang-pirang taun utawa ora, ora ana bedane. apa sliramu bakal ngusir aku umpama aku iki jebule hans utawa julduz?"

aku uga ora ngerti, apa arep ngusir apa ora. saknyatane, mau bengi mung mlaku tanpa rembugan kang akeh. aku kaya ana, kaya ora. dheweke mung kaya gelas ing ndhuwur meja. ana, nanging tanpa wicara.

pas aku mangkat turu, dheweke isih ngalamun ing pojokan. lan esuk iki, ana sesuwek tulisan kang dititipke liwat impen.

pernahkah kau merasa begitu menikmati keterasingan? aku hanya ingin mengajarimu cara terasing yang menentramkan.

nalika srengenge isih mandheng 20 derajat, teka paraga liya. dheweke gage nyetel casiopea ing komputerku. untung wae komputerku wis waras. yuanza, paraga kuwi, ndeleng aku sing isih bingung.

"ayo rungokna swara flute kae, kadhang ana, kadhang ilang mumbul ing wung-wungan. swara keyboard mlayu rana-rene, mlebu ing longan, nguber-nguber semut, utawa jingkrak-jingkrak karewpe dhewe"

aku gawe teh, nyawang mlumpat jendhela, lan kelingan novel jawa sing tak waca mau bengi, "sapecak bumi sing kobong." crita anggitane tamsir as sing terbit 1984. crita kuwi asing lan menurutku ora patia apik. nanging ana perangan kang gawe aku mikir, nalika sudrajat nembak bapakke dhewe ing guwa. apa kang kelakon ing jaman perang mbiyen kuwi mung nyanthol seka crita lan buku-buku sejarah. lan buku-buku sejarah (lan uga novel kaya karangane tamsir iki) nyritaake pejuang kang murni. pahlawan.

aku dadi kelingan critane bapakku. ing jaman kuwi, akeh uga pejuang kang sakjane mung brandhal utawa kecu kang golek alesan. malah, kadhang kala pejuang-pejuang kuwi nyolong sapi utawa kebo duweke rakyat. disembeleh lan dienggo pesta rame-rame kanggo selingan perang. banjur kamardhikan kuwi kanggo sapa?

critane bapakku, nalika kuwi rakyat nganti ana sing sambat,"merdeka kok ora rampung-rampung." kuwi amarga, ing jaman penjajahan landa luwih kepenak. arang ana maling lan kahanane luwih tentrem. simbahku, sing dadi guru, bisa nyukupi kabutuhan keluarga. malah, jaman semana, guru kuwi gajine gedhe. simbah ninggal lemah kang amba. bapakku tansah dhahar enak. jaman lagi rusak nalika jepang mlebu. lan kahanan durung bisa lerem nalika soekarno-hatta mratelaake proklamasi. ananging pamarentah anyar kuwi ora bisa mrantasi gawe. lan tak pikir, tekan saiki tetep ora bisa mrantasi gawean. mbok menawa, sing akhire dadi panguasa ing negara iki mbiyene bajingan-bajingan jaman perang.

"eh, apa sing mbok pikirke? aku paling sengit yen kowe lagi mikir ngene. aku dadi kelingan cerpenmu sing judule nimf."

"apa sesambungane?"

"rumangsaku, kowe mung bisa mbayangke pikirane anfus, nanging ora bisa dadi anfus kang sanyatane. ukaramu mlumpat rana-rene lan ora nate bisa nyawiji marang kanyatan."

"nanging pancen crita kuwi ora nyata."

"piye yen jebul crita kuwi ana tenan? apa kowe mung bisa lelandhesan omongane saussure utama barthes kanggo nerjemahke perasaan?"

"omonganmu kaya socrates bar diseneni bojone sing isih kinyis-kinyis kae."

dheweke meneng sedhela, banjur tanpa dinuga mlumpat metu liwat ventilasi, ngajak manuk jam session ing ndhuwur wit blimbing.

11.7.05

sakwise telung dina ora dienggo, komputerku nesu. soundcard-e ora gelem nyuwara. wis tak wolak-walik ora karuan nanging tetep wae ora muni. hmmm


mendhingan menghibur diri, browsing gak karuan lan nemu blog unik iki

9.7.05

gara-gara kudu download driver (sing suwiiiiiii buanget)kanggo komputere ficky, aku iseng maca cathetan-cathetan lawas ing blog-ku liyane. lagi iki aku maca tenanan cathetan-cathetan kuwi. yen dideleng, pas isih awal2 mbiyen (2002), tulisane ish niat. utekku isih nggenah, basaku isih mellow lan ora sepragmatis saiki. lan saiki? blog iki rasane kaya buangan sampah.

tahun 2002, wektune seneng crita. perkara gawean, bingung, idealisme, keluarga, patah hati, bla bla bla
2003, lumayan nggenah. akeh sing dipikirke
2004, mung telung postingan: maret siji, desember loro
2005/ durung mangsane dietung.....

8.7.05

aku bisa ngerti, yen ing njerone ana wadi
aku mung bisa mbayangke
nanging, ora
aku uga ora wani mbayangke isine
aku ngerti
yen aku lancang, bakal lara ati
luwih becik, aku netremke dhisik
mbukak kori
mlangkah metu
golek kopi
mbuang langu

4.7.05

sakwise urip 20 taun aku sadar yen iki sawijining ndonya kang pantes dilakoni. ing umur 25 aku ndeleng, mung kaya terang lan peteng kang adhep-adhepan ing perkara kang padha, mula nandi wae cahya srengenge tiba mesti nggawe bayangan. dina iki, ing umur 30 pikiranku kaya ngene: ing njeroning kasenengan ana kasedihan, lan sansaya gedhe kasantosan sansaya gedhe kaperihan. coba wae misah kasenengan lan kasedihan, lan sliramu bakal kelangan cekelan urip. nyoba nyampur dadi siji ing sisih kang padha lan ndonya dadi remuk.

natsume soseki nulis iki meh seabad kepungkur ing "telung pojok ndonya", nanging ukara iki isih katon akrab. wektu tansah mlaku nang prastawa-prastawa kang kelakon mbaleni kang wis diputer sedurunge. nembe wae teorine einstein umure genep seabad. wektu kuwi relatif! apa kang dirasaake soseki ing umur 20 tahun, bisa wae dilakoni wong liya ing umur 15 taun. apa kang dirasa ing umur 30, dilakoni wong liya ing umur 50.

sakjanne dudu kuwi isine teori relativitas. wong yahudi kuwi ora ngrembug kenangan. einstein dudu hg wells kang nulis novel "mesin wektu." umpama ana tenan mesin kanggo mlebu ing jaman kawuri, awake dhewe uga ora bisa ngubah apa kang kelakon. dalil seka teori kang anyar nyebutke, dhewe bisa mlaku-mlaku ing njaman mbiyen nanging ora bakal bisa ngubah apa kang wis kelakon dina iki.

dina iki, mbakyuku 2 ulang taun, sing nomer 4 karo nomer 7. 2 kancaku seka tempo uga ulang taun. tanggal iki gampang dieling-eling, amarga jenenge mbakyuku sing nomer papat kuwi 'dekretik'. jeneng sing rada aneh. bapakku ngekei jeneng kuwi amarga laire pas dekrit presiden 5 juli 1959. yen manut teori fisika anyar mau, umpama aku mlumpat menyang taun 1959 lan niat mateni soekarno supaya ora ngetoake dekrit presiden lan jenenge mbakyuku ora sida dadi dekretik, kuwi ora bakal klakon.

ngrembug perkara jeneng, ana sawijining penelitian ing taun 1977 perkara jeneng2 jawa. ronald lee hatley, wong australia, nliti yen jenenge wong jawa ana sesambungane karo tingkat sekolah lan drajade. dadi, ora ana sesambungane karo perkara rumus fisika sing njlimet.

wektu kuwi, dheweke ndeleng daftar absen murid2 sd ing jombang, jawa timur. lan dheweke nggateake, jeneng-jeneng kuwi ora mung bisa kanggo mbedaake wong siji lan liyane. iki tabel sing digawe mas roni (sebutan akrab kanggo ronald). angka-angka ditulis nganggo persen (%).








jenislulus sd/midrop out sdora sekolah
jawa asli37,436,825,7
jawa biasa76,711,112,2
jawa anyar95,51,23,3
arab jawa83,38,97,8
arab66,715,717,7


keterangan:

  • jawa asli : jenenge dijupuk seka basa induk austronesia, biasane cekak mung 2-3 wanda (suku kata). yen ora, ditambahi akhiran kaya dene -iyem, -nem, -min, -ah, -man. misale: urip, tales, bejo, bodong, inem, ponirah

  • jawa biasa: dijupuk seka basa sanskerta, kadhang kala ditambahi ater-ater (awalan) su-, mul-, rus-, wi-. utawa dipungkasi -mo, -ni, wati, -wan, -ah. misale: suharto, mus mulyadi, sari nila, karno, dewi retno suryani, purwanto

  • jawa anyar: gabungan seka sawetara basa utawa inovasi anyar. misale: hariyanti agustina, nurdina henry purwati, andy dewanto, tristiana yuniarti

  • jawa arab: jeneng kang dijupuk seka basa arab nanging dicampur dening basa jawa utawa sanskerta. misale : muhammad diponegoro, imam utomo

  • arab: iki asli basa arab, misale: sanusi, amin rais, muhammad multazam



seka jeneng-jeneng iki, mas roni nggateake yen rata-rata wong sing jenenge nganggo jawa asli kuwi wong kere, tani cilik-cilikan, buruh tani, utawa tukang. yen jawa anyar dienggo dening anake pejabat desa utawa guru. jeneng arab utawa arab jawa kuwi anake bakul sugih utawa juragan sing lemahe amba.

pancen, penelitian iki wis suwe umure. wis ngono durung mesti bener, amarga kuwi mung penelitiane mas roni samben-sambenan wae. nanging yen dideleng ing ndesaku kana, wis ana owah-owahan. bisa wae anake buruh jenenge ahmad joni mumpuni, utawa anake guru ning nganggo basa arab serius. ing keluargaku, biasane nganggo jeneng jawa biasa, kejaba mbakyuku sing nomer 4 kuwi sing blas ora mambu basa jawa: dekretik zulaikha.